نشریه پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی
پیاپی 15 (پاییز 1391)

در این مقاله رابطه میان شاخص مدیریت سود و سودآوری آتی را در 46 شرکت از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش از نوع همبستگی است. در این پژوهش متغیرهای مستقل شامل شاخص مدیریت سود، اندازه شرکت، نسبت اهرمی و متغیر وابسته سودآوری آتی است. نتایج پژوهش نشان می دهد، مدیریت سود با سودآوری آتی شرکت ها رابطه مثبتی دارد. هم چنین میان اندازه و نسبت اهرمی شرکت ها با سودآوری آتی رابطه معنی دار اما منفی وجود دارد. شواهد این پژوهش نشان می دهد شکلی که از مدیریت سود در شرکت های ایرانی وجود دارد، از نوع هموارسازی سود می باشد. این پژوهش در نهایت مدلی بر اساس شاخص مدیریت سود و سایر متغیرهای مستقل برای اندازه گیری سود سال آتی پیشنهاد می-نماید. هم چنین نتایج پژوهش رویکرد کارایی نظریه اثباتی حسابداری را درباره مدیریت سود تایید می نماید.

یکی از وظایف اساسی مدیران مالی در شرکت ، تعیین بهترین ترکیب منابع مالی شرکت، و یا به عبارت دیگر، تعیین ساختار بهینه سرمایه به منظور به حداکثر رساندن ارزش شرکت می باشد. بر اساس تئوری های مدرن ساختار سرمایه، عوامل زیادی در تعیین ترکیب بهینه ساختار سرمایه موثر هستند. از اینرو، در این تحقیق اثر عواملی مانند اندازه، سودآوری، دارایی های قابل وثیقه، و نقدینگی بر روی میزان استفاده از بدهی در ساختار سرمایه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، ، بر اساس تئوری توازن پایدار، مورد آزمون قرار می گیرد. بدین منظور 75 شرکت از فهرست شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان نمونه انتخاب گردید. برای سنجش میزان ارتباط یا درجه همبستگی متغیر های وابسته و مستقل مورد نظر، از مدل رگرسیون چند گانه با استفاده از داده های تلفیقی استفاده شد. نتایج نشان می دهد که در طول قلمرو زمانی تحقیق، عامل اندازه جز عواملی است که ارتباط معنی دار ندارد ولی سودآوری و نقدینگی دارای رابطه معکوس و معنادار و متغیر دارایی های قابل وثیقه ارتباط مستقیم و معنی داری با ساختار سرمایه دارند. همچنین نتایج حاصله از این تحقیق در بورس اوراق بهادار تهران، با انتظارات نهفته در تئوری توازن پایدار به جز در مورد متغیر دارایی های قابل وثیقه همخوانی ندارد.

هدف از تحقیق حاضر، بررسی رابطه مدیریت ریسک و عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. بر این اساس ، اطلاعات مربوط به صورت های مالی87 شرکت در آزمون فرضیه ها مورد استفاده قرارگرفت. نتایج این تحقیق نشان می دهد که دو متغیر از عوامل مدیریت ریسک یعنی،رقابت صنعت و اندازه شرکت با عملکرد شرکت رابطه مثبت دار ند. در مقابل، دو متغیر دیگر از عوامل مدیریت ریسک یعنی، عدم اطمینان محیطی و نظارت هیات مدیره با عملکرد شرکت رابطه ندار ند. افزون بر این، نتیجه آزمون فرضیه اصلی نشان می دهد درکل، مدیریت ریسک با عملکرد شرکت رابطه ندارد.

در این پژوهش تاثیر برخی ابزارهای حاکمیت شرکتی بر عدم تقارن اطلاعاتی پیرامون اعلامیه های سود پیش بینی شده فصلی شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور نمونه ای مشتمل بر 326 اعلامیه سود مربوط به 158 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی سا ل های 1383 تا 1388 انتخاب گردید. جهت آزمون فرضیه ها از روش خودبازگست برداری(VAR) استفاده شده است. معیار های مورد استفاده جهت ابزارهای حاکمیت شرکتی، درصد سهامداران نهادی و درصد اعضای غیر موظف هیات مدیره می باشد. متغیر اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام نیز به عنوان شاخص عدم تقارن اطلاعاتی (که خود، از معیارهای نقدشوندگی سهام می باشد) مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشانگر عدم تاثیرگذاری متغیرهای درصد سهامداران نهادی و درصد اعضای غیر موظف هیات مدیره بر اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام پیرامون اعلامیه های سود پیش بینی شده فصلی بوده و بیانگر این مطلب می باشد که ابزارهای انتخابی حاکمیت شرکتی بر عدم تقارن اطلاعاتی پیرامون اعلامیه های سود فصلی تاثیرگذار نیست.

در این مقاله با در نظر گرفتن تئوری نمایندگی، تاثیر حاکمیت شرکتی بر سیاست تقسیم سود شرکت ها مورد بررسی قرار می گیرد. اینگونه استدلال می شود که پرداخت های سود سهام از طریق کاهش مبلغ جریان نقدی آزاد، تضاد نمایندگی را کاهش می دهد. بنابراین، بررسی تاثیر حاکمیت شرکتی بر سیاست تقسیم سود را می توان به عنوان ابزاری برای حل مساله نمایندگی بر شمرد که مطالعه حاضر نیز موید آن است. هشتاد و یک شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 85-89 به عنوان نمونه انتخاب شده اند. همچنین، ابعاد کنترلی و شفافیت اطلاعات مالی حاکمیت شرکتی، هرکدام از طریق شاخص های قابل اندازه گیری از قبیل مرجع حسابرسی، اصلی یا فرعی بودن شرکت مورد بررسی، بازرس قانونی شرکت و امتیاز شفافیت اطلاعات محاسبه گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد مرجع حسابرسی (کیفیت حسابرسی) شرکت به عنوان بعد کنترلی و شفافیت اطلاعات مالی، تاثیر معنی دار و مثبتی بر سیاست تقسیم سود شرکت ها دارند. بعلاوه، تاثیر معنی دار متغیر های کنترلی سود سهام نقدی سال قبل، سود سهمی، فرصت سرمایه گذاری، جریان نقدی آزاد، سودآوری، اهرم و اندازه شرکت بر سیاست تقسیم سود شرکت ها تایید شد.

یکی از ابزارهای مهم بازار سرمایه، وجود اطلاعات شفاف و کامل می باشد. افشای اطلاعات کامل از سوی شرکت ها باعث افزایش کارایی بازار سرمایه خواهد شد. بنابراین یکی از الزامات کارآیی بازار سرمایه شفاف سازی و افشای کامل اطلاعات می باشد. در پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین میزان افشای اطلاعات و ارزش شرکت پرداخته شده است. برای تعیین میزان افشای اطلاعات توسط شرکت ها، چک لیستی بر اساس قوانین و مقررات سازمان بورس اوراق بهادار تهران و استانداردهای حسابداری ایران تهیه شده، که این چک لیست شامل افشای کل، اجباری و اختیاری اطلاعات می باشد. فرضیه های این پژوهش با استفاده از روش داده های ترکیبی برای 81 شرکت از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بین سال های 1388-1386 مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که رابطه معنی داری بین افشای کل، اجباری و اختیاری اطلاعات با ارزش شرکت وجود دارد.

هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه بین کیفیت سود و حاکمیت شرکتی می باشد. با توجه به این که کیفیت سود مفهومی نسبی است، در این تحقیق از مجموعه معیارهای ارزیابی کیفیت سود، معیار مجموع تعهدات انتخاب گردید. تعهدات با استفاده از روش ترازنامه ای و از طریق مجموع خالص سرمایه در گردش و خالص دارایی های عملیاتی غیرجاری و خالص دارایی های مالی محاسبه شده است. تعداد 374 مورد صورت های مالی از 81 شرکت از شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و از طریق برازش مدل های رگرسیونی رابطه بین متغیرها مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش به دلیل ماهیت موضوع از نوع تحقیق های همبستگی می باشد و با استفاده از مدل رگرسیون و همبستگی رابطه بین کیفیت سود و متغیرهای حاکمیت شرکتی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که رابطه بین کیفیت سود و دو عامل سهامداران نهادی و نسبت مدیران غیر موظف (حاکمیت شرکتی) وجود ندارد، همچنین نتایج تحقیق نشان می دهد که رابطه بسیار ضعیف منفی بین کیفیت سودو عامل جدایی رئیس هیات مدیره و مدیر عامل (حاکمیت شرکتی) وجود دارد.

در این پژوهش تاثیر ترکیب اعضای هیات مدیره (نسبت مدیران غیرموظف، نقش دوگانه مدیر عامل، تعداد اعضای هیات مدیره) و اثر تعاملی این متغیرها بر رفتار تقسیم سود (نسبت سود تقسیمی به سود هر سهم) در صنایع مختلف بررسی شده است.آزمون فرضیه های تحقیق به کمک تجزیه و تحلیل رگرسیون چندگانه با استفاده از روش حداقل مربعات تلفیقی(PLS) و روش حداقل مربعات تعمیم یافته(GLS) ازطریق داده های تابلویی انجام شده است.جامعه آماری مورد بررسی کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در محدوده زمانی بین سال های 1383 لغایت 1387 می باشد.نتایج نشان می دهد که از بین متغیرهای ترکیب اعضای هیات مدیره، متغیر نقش دوگانه مدیر عامل و تعداد اعضای هیات مدیره ارتباط معنی دار با سود تقسیمی دارند،و همچنین تاثیر تعاملی ترکیب اعضای هیات مدیره بر سود تقسیمی در صنایع مختلف معنی دار و متفاوت می باشد و از این رو متغیر نوع صنعت می تواند اثر تعدیل کننده ای بر رابطه بین متغیرهای ترکیب اعضای هیات مدیره و رفتارتقسیم سود داشته باشد.